بر اساس پژوهش جامعی که مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام در اردیبهشت ۱۴۰۳ منتشر کرده، ۷۲ درصد از دانشجویان ممتاز دانشگاه‌های برتر کشور تمایل به مهاجرت دارند این آمار در مقایسه با پژوهش مشابه در سال ۱۴۰۰ که رقم ۵۸ درصد را نشان می‌داد، رشد قابل توجهی داشته است

منبع رسمی: [مرکز تحقیقات استراتژیک](https://wwwcsrir)

دکتر سارا محمدی، جامعه‌شناس و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، در تحلیل این پدیده به سه عامل اصلی اشاره می‌کند: “اول نبود فرصت‌های شغلی مناسب برای فارغ‌التحصیلان، دوم محدودیت‌های اجتماعی و فرهنگی، و سوم ناامیدی از آینده سیاسی و اقتصادی کشور” وی هشدار می‌دهد که این روند در بلندمدت می‌تواند به “تخلیه نخبگان” منجر شود

آمارهای رسمی نشان می‌دهد که در پنج سال گذشته، سالانه حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار نفر از ایرانیان تحصیلکرده کشور را ترک کرده‌اند بر اساس گزارش سازمان ملل متحد، ایران در بین کشورهای در حال توسعه، یکی از بالاترین نرخ‌های مهاجرت نیروی متخصص را دارد این در حالی است که هزینه‌های آموزشی هر یک از این افراد تا زمان فارغ‌التحصیلی حدود ۵۰ هزار دلار برآورد می‌شود

پیامدهای این پدیده در بخش‌های مختلف اقتصاد قابل مشاهده است در حوزه فناوری اطلاعات، بسیاری از شرکت‌های نوپا با مشکل جذب نیروی متخصص مواجه هستند در بخش بهداشت و درمان، آمارها نشان می‌دهد که سالانه حدود ۲ هزار پزشک از کشور خارج می‌شوند که این رقم معادل خروج نیروی مورد نیاز برای ۲۰ بیمارستان بزرگ است

راهکارهای پیشنهادی برای مقابله با این بحران شامل:

۱. ایجاد پارک‌های فناوری و مراکز رشد با حمایت‌های ویژه مالی

۲. اصلاح قوانین کار برای جذب نخبگان

۳. ایجاد تسهیلات ویژه مسکن و خودرو برای نیروهای متخصص

۴. توسعه فضای اجتماعی و فرهنگی متنوع‌تر

دکتر علی رضایی، اقتصاددان توسعه، معتقد است: “کشورهایی مانند کره جنوبی و سنگاپور در دهه‌های گذشته با همین چالش مواجه بودند، اما با اجرای برنامه‌های جامع نگهداشت نخبگان، نه تنها از خروج آن‌ها جلوگیری کردند، بلکه به جذب نیروهای متخصص از دیگر کشورها نیز موفق شدند