فقه اسلامی بهعنوان مجموعهای از قواعد و اصول شرعی، نقش بسزایی در حل و فصل مسائل حقوقی و قضایی در جوامع اسلامی دارد. در این مقاله کوتاه، به بررسی چگونگی تأثیر فقه بر کاهش و پایان دادن به مشکلات قضایی میپردازیم.
۱. مبنای قانونی
فقه، مبنای قانونی و اخلاقی بسیاری از قوانین و مقررات کشورهایی است که به دین اسلام متعهدند. این قواعد بهمرور زمان قابل تغییر و بهروزرسانی هستند و میتوانند بهمنظور کاهش اختلافات و ناهماهنگیهای قضایی تجدیدنظر شوند. با استفاده از فقه، قضات میتوانند رویههای قانونی را به نحوی تطبیق دهند که به عدالت و انصاف نزدیکتر باشد.
۲. روشهای صلح و سازش
فقه به روشهای صلح و سازش، از جمله داوری، ارجاع و میانجیگری، تأکید دارد. این روشها میتوانند بهعنوان راهحلهایی مؤثر در کاهش حجم پروندههای قضایی مطرح شوند. بهخصوص در موارد خانوادگی و اجتماعی، فقه به اشخاص این امکان را میدهد که به توافقهایی مثبت دست یابند و از پیچیدگیهای دادگاهها دوری کنند.
۳. جلوگیری از تضاد
یکی از اصول فقهی، تأکید بر جلوگیری از تضاد و درگیری در جامعه است. با استفاده از آموزههای فقه، افراد تشویق میشوند که بهجای ورود به دعوا و اختلافات، در صدد ایجاد صلح و دوستی باشند. این خود به کاهش موارد قضایی و ارتقاء کیفیت زندگی اجتماعی کمک میکند.
۴. آموزش حقوق
آموزش مبانی فقه به جامعه کمک میکند تا افراد از حقوق و مسئولیتهای خود آگاهی بیشتری داشته باشند. با این علم، مردم میتوانند مسائل خود را پیش از آنکه به مراحل قضایی کشیده شوند، با فهم بهتری حل کنند.
نتیجهگیری
فقه اسلامی نهتنها بهعنوان یک منبع بزرگ شناخت و عدالت عمل میکند، بلکه با ارائه اصول و روشهای عملی، میتواند بهطور مؤثری در پایان دادن به مشکلات قضایی و ارتقاء صلح و امنیت در جامعه نقشآفرینی کند.
- نویسنده : اکبر طالشی
- منبع خبر : یادداشت شهروند
Tuesday, 7 October , 2025