بر اساس پژوهش مرکز آمار ایران که در بهمن ۱۴۰۳ منتشر شد، سرانه مطالعه کتاب در کشور به ۱۲ دقیقه در روز کاهش یافته است. این در حالی است که زمان استفاده از شبکه‌های اجتماعی به طور متوسط ۳ ساعت و ۲۰ دقیقه در روز اندازه‌گیری شده که رشد ۴۰ درصدی نسبت به سال گذشته نشان می‌دهد.

منبع رسمی: مرکز آمار ایران

تحولات اصلی در مصرف فرهنگی ایرانیان:

1. کاهش ۳۵ درصدی فروش کتاب در پنج سال اخیر

2. رشد ۸۰ درصدی مصرف محتوای دیجیتال و پلتفرم‌های استریم

3. تغییر سلیقه در موسیقی و فیلم به سمت تولیدات خارجی

4. کاهش مشارکت در مراسم فرهنگی سنتی

دکتر محمدرضا جوادی یگانه، جامعه‌شناس فرهنگی، تحلیل می‌کند: “ما شاهد نوعی گسست فرهنگی بین نسل‌ها هستیم. نسل جدید تحت تأثیر جهانی‌شدن و فضای مجازی، الگوهای مصرف فرهنگی کاملاً متفاوتی را دنبال می‌کند.”

پیامدهای این تحولات:

• تضعیف صنایع فرهنگی داخلی

• کاهش تولید محتوای فاخر

• تغییر هویت فرهنگی نسل جوان

• رشد فرهنگ مصرفی و سطحی‌نگری

راهکارهای پیشنهادی:

1. بازنگری در سیاست‌های حمایت از تولیدات فرهنگی

2. ایجاد پلتفرم‌های جذاب محتوای داخلی

3. آموزش سواد رسانه‌ای در مدارس و دانشگاه‌ها

4. حمایت از هنرمندان و نویسندگان جوان

5. تقویت ارتباط بین نسل‌ها از طریق برنامه‌های فرهنگی مشترک

دکتر فاطمه راکعی، استاد علوم ارتباطات، هشدار می‌دهد: “اگر برای حفظ و تقویت فرهنگ ایرانی-اسلامی برنامه‌ریزی دقیقی نداشته باشیم، در آینده با بحران هویت فرهنگی مواجه خواهیم شد.”